RAMS-analyses, omdat we nu eenmaal niet in sprookjes geloven

Er was eens een grote productiefaciliteit waar veel mensen dag en nacht aan het werk waren om de fabriek zo veel en zo goed mogelijk te laten produceren. Draaien, snijden, malen, pompen, mengen, spuiten en dat ongeveer 24 uur per dag, 5 dagen per week. Toch zaten de maintenance managers en reliability engineers in hun hoge toren met de handen in het haar vanwege twee simpele woordjes: WAT ALS…

Bedrijven die sturen op economisch toegevoegde waarde, zijn zich er steeds meer van bewust dat investeren in duurzame en betrouwbare installaties loont. We willen kunnen vertrouwen op een stabiele werking van onze assets. We willen geen ongeplande downtime, we willen maximale beschikbaarheid. We willen op een goede manier en op het juiste moment onderhoud plegen. En uiteraard moet het veilig zijn. Voor de mensen die er werken, voor de omgeving, voor het behoud van de complete installatie. Alleen dan halen we het hoogste rendement uit onze asset base en dragen we bij aan een positief bedrijfsresultaat. We willen dus eigenlijk van onze assets kunnen zeggen ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’, maar dat is geen vanzelfsprekendheid.

Safety

Bij aanvang van een project (modificatie, vervanging of nieuwbouw) worden eisen gedefinieerd waaraan de installatie moet voldoen. Met een RAMS-analyse krijgen we inzicht in de eisen op het gebied van betrouwbaarheid (Reliability), beschikbaarheid (Availability), onderhoudbaarheid (Maintainability) en veiligheid (Safety) en wat de risico’s zijn op deze vlakken.
Op het gebied van veiligheidsrisico’s is er in de afgelopen tien jaar veel veranderd. Meer en meer is de verantwoordelijkheid neergelegd bij de asset owner. De eigenaar van de processen wordt steeds vaker aansprakelijk gesteld wanneer een incident heeft plaatsgevonden. Er volgt een onderzoek: Is er een risico analyse uitgevoerd? Zijn mitigerende maatregelen genomen? Hoe worden de assets überhaupt bedreven? De asset owner heeft dus de verantwoordelijkheid om de processen goed in te richten, goed te beveiligen en om risico’s te mitigeren. Dit noemen we de ‘Line of Defense’. Met de introductie van Seveso III is dit voor bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen wettelijk verplicht gesteld.

De zwakste schakel

Naast veiligheidsrisico’s zijn er ook andere risico’s die we in beeld willen hebben. Beheerders en gebruikers stellen in deze competitieve markt steeds hogere eisen aan de prestaties van de systemen. Hierbij gaat het over de beschikbaarheid, betrouwbaarheid en ook de onderhoudbaarheid. Storingen en ongeplande stilstand binnen een fabriek of installatie zijn doorgaans kostbare aangelegenheden. Deze moeten dan ook tot een minimum worden beperkt of snel kunnen worden opgelost.
Maar waar zit die wolf met die grote tanden? Achter welke boom zit hij verscholen, wanneer komt hij tevoorschijn en hoeveel schade zal hij aanrichten. De jagende wolf zal daar toeslaan waar de ketting het zwakst is. Waar zitten de zwakke schakels die een volledige keten kunnen doorbreken? Welke delen zijn slecht onderhouden? Zijn de benodigde reservedelen wel aanwezig? Welke gevaren liggen er van buitenaf op de loer? Ook nieuwe wetgeving, een historisch warme dag met recordtemperaturen of een crisissituatie zoals nu met corona kunnen grote impact hebben. Met een RAMS-analyse krijgen we inzicht in deze risico’s die we dan kunnen koppelen aan de prestatie-eisen die we ooit hebben gesteld. Zijn deze nog altijd van toepassing?

Wat als…

In dit artikel worden inderdaad een heleboel onzekere factoren opgeworpen. Er zijn zoveel facetten die een nadelige invloed zouden kunnen hebben op de betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid en veiligheid. En daar zou je ook nog de gezondheid (Health) en het milieu/de omgeving (Environment) aan kunnen toevoegen (RAMSHE). Dus wie begint te denken in termen van ‘wat als…’ kan vele scenario’s bedenken die ervoor zorgen dat het sprookje geen happy end krijgt. En in veel gevallen laat die wolf zich niet vangen. Dan zit er dus maar één ding op: de risico’s in beeld hebben en, wanneer ze onacceptabel zijn, voldoende mitigerende maatregelen nemen. Hoe werkt dat precies?

Drie fasen

Het proces start uiteraard met het verzamelen van input zoals gebruikerseisen en faaldata. Met faaldata (zoals data over de storingsgevoeligheid (MTBF: mean time between failure) en de reparatietijden (MTTR: mean time to repair)) kan een beschikbaarheidsberekening worden gemaakt. Ook kunnen we een Reliability Block Diagram (RBD) opbouwen waarbij we werken met maximale, minimale en nominale output scenario’s. Dus niet alleen nadenken over die situaties met regenbogen en eenhoorns maar ook over de worst case situatie, al komt die maar eens per tien jaar voor.
Dit is de essentie van een goede RAMS analyse. Aan de hand hiervan kunnen we conclusies trekken. Waar zitten – voor deze verschillende scenario’s – de zwakke schakels en waar zitten eventueel te veel sterke schakels (een te hoge redundantie) en wat zijn acceptabele en onacceptabele risico’s? We kunnen een gemiddeld risicoprofiel bereken maar ook de uiterste waarden hiervan. Over die bandbreedte kan vervolgens een advies worden opgesteld in termen van euro’s.

Creëer waarde

Op basis van deze RAMS-analyse kunnen we dus bij aanleg, beheer en onderhoud sturen op de prestatie-eisen. Dit kunnen eisen zijn die ooit zijn vastgesteld, maar we kunnen deze ook kritisch tegen het licht houden en bekijken of deze wellicht moeten worden bijgesteld. Ook in de ontwerpfase van de assets kunnen we de vruchten plukken van RAMS-studies omdat we in deze fase al rekening houden met betrouwbaarheid en onderhoudbaarheid van de installatie (‘Design for Maintenance’). Dit kan te zijner tijd veel geld opleveren.
En nee, we geloven niet in sprookjes, maar we willen allemaal op gouden eieren zitten dus het gaat hier zeker ook over euro’s. Daarom ten slotte nog een tip om hier praktisch en pragmatisch mee aan de slag te gaan: AMprover is een gebruiksvriendelijke software tool die helpt om het juiste evenwicht vast te stellen voor iedere asset of installatie. Ervoor zorgen dat assets, gedurende hun levenscyclus, de juiste technische beschikbaarheid halen, voldoen aan alle compliance eisen en dat tegen acceptabele onderhoudskosten is immers de essentie van goed onderhoud en asset management. AMprover is in te zetten in alle levenscyclusfasen van de asset, vanaf de nieuwbouw fase (RAMS en initiële FMECA studies), de gebruiksfase (RCM/PMO) tot aan het doorrekenen van vervangingsscenario’s voor assets die richting einde levensduur gaan (LCC). Klinkt te mooi om waar te zijn? Nee hoor, het is echt waar. Wij geloven namelijk niet in sprookjes.

Bent u geïnteresseerd in RAMS analyses? De consultants van Mainnovation zijn u graag van dienst. Mail naar info@mainnovation.com.