Maak beleid van veilig werken

en borg de opvolging en verbetering in het veld

Aandacht voor veilig werken neemt toe. Enerzijds om imagoschade of milieu-emissies te voorkomen, maar ook omdat de human factor steeds belangrijker wordt. ‘Het besef dat het bedrijf verantwoordelijk is voor de veiligheid van de mensen, groeit’, zegt Frank Hoffman, Managing Consultant bij Mainnovation. ‘Zero incidents is altijd en overal het streven, maar dit daadwerkelijk borgen, dat is niet altijd even goed georganiseerd.’

Het gestructureerd doorvoeren van veiligheid in de organisatie, begint met het in kaart brengen van de risico’s. Bij complexe en ook bij standaard onderhoudswerkzaamheden moet een taak-risico-analyse (TRA) worden uitgevoerd om veilig werken te kunnen waarborgen. Wat zijn de risico’s en welke mitigerende maatregelen kunnen we doorvoeren om dit te verbeteren?

Risico’s mitigeren

Om effectieve mitigerende maatregelen te kunnen uitwerken, is up-to-date asset data een voorwaarde. Maar geen vanzelfsprekendheid. Hoffman: ‘Wanneer we een bedrijf auditen, komt regelmatig aan het licht dat de asset data en tekeningen niet up-to-date zijn en niet de situatie in het veld weergeven. De overdracht van de complete informatie en de verwerking ervan in het Enterprise Asset Management (EAM) systeem, is vaak een moeizaam proces. Te vaak ontbreekt informatie of wordt deze te laat aangeleverd.’
Ook onvolledig ‘Management of Change’ is regelmatig een oorzaak van het ontbreken van de laatste updates. ‘Stroperige procedures, gebrek aan resources of onvoldoende beheer, leiden tot een achterstand in de verwerking. Wie weet dan nog wat de laatste versie is voor een goede ‘lock-out, tag-out, try-out procedure’ (LOTOTO)? En is de assetcodering in het veld wel geactualiseerd? Vereenvoudiging van processen en een complete overdracht van gevraagde informatie verdient aandacht.’

Borgen van veilig werken

Het borgen van veilig werken begint bij de werkvoorbereiding. Het vooraf inschatten van risico’s en bepalen van aanvullende maatregelen, zijn hierbij belangrijke stappen. Schouwing ter plaatse en een taak-risico-analyse voor meer risicovolle en complexe werken, zijn noodzakelijk. Vaak worden omwille van tijdsdruk of tekort aan resources shortcuts gemaakt.
De procedures voor veiligstellen (LOTOTO-plannen) en werkvergunningen hebben de meeste bedrijven wel op orde. ‘Maar de crux is het opvolgen ervan’, zegt Hoffman. ‘We zien vaak een overdaad van ‘papier’ waardoor de essentie ondersneeuwt, zodat het doel wordt gemist bij overdracht aan de uitvoerenden. Om dit op te vangen is dagelijkse overdracht en controle door een supervisor of voorman ter plaatse cruciaal. Want wordt een LMRA (Last Minute Risk Analyse) ook daadwerkelijk ter plaatse uitgevoerd, mét productie én uitvoerders? Worden de risico’s en eventuele gevolgen vooraf besproken? Vinkjes worden in de praktijk vaak te snel gezet.’
Na afronding moeten de uitgevoerde werken worden opgeleverd, gecontroleerd en geëvalueerd. ‘In de praktijk is hiervoor doorgaans te weinig capaciteit ingepland of beschikbaar, waardoor controles niet of slechts gedeeltelijk plaatsvinden. Toch is het checken of de installatie weer dicht is en goed werkt, cruciaal om nieuwe lekkages of een mislukte opstart te voorkomen. Sluit de Plan-Do-Check-Act cirkel.’

Continu verbeteren

Zijn we er dan? ‘Bijna’, zegt Hoffman. ‘Zoek continu naar vereenvoudiging, zoals bijvoorbeeld digitale werkvergunningen, en hou regelmatig evaluaties ter verbetering. En vergeet hierbij niet de contractor – als gelijkwaardige partner – te betrekken.’
De laatste tijd neemt het tekort aan ervaren uitvoerders toe en worden anderstaligen frequenter ingezet. Voorbesprekingen, gerichte Toolbox Meetings, check van taalbeheersing en werkpakketen met meer visuele informatie en minder tekst zijn een must geworden. ‘En ga als leidinggevende het gesprek aan op de werkvloer. Ga op zoek naar het ware probleem. Waardoor ervaart iemand tijdsdruk? Waarom is iemand van de procedure afgeweken? Was de overdracht duidelijk? Durf ook werken stil te leggen indien uitvoerders onvoldoende capabel blijken of zich niet aan afspraken houden.’

Kortom, laat zien dat je veiligheid serieus neemt, dat het beleid consequent wordt doorgevoerd. Op die manier creëer je een cultuur waarin je elkaar waarschuwt en open kunt zijn over verbeteringen. Daarmee heb je wellicht het volgende incident voorkomen.